Columns

Elke generatie heeft wel een paar gebeurtenissen waarvan je later vraagt:  “Waar was jij toen … ?” Mijn ouders vragen het elkaar over de landing op de maan of de nacht van Schmelzer. Onze kinderen vragen straks aan elkaar waar ze waren toen Lil’ Kleine het hoofd van zijn vrouw tussen de autodeur perstte of de release van de iPhone 13 Pro Max bekend werd gemaakt. Wij hebben het over de aanslag op de Twin Towers en de moord op Pim Fortuyn.

 6 Mei 2002. Veldhuis en ik waren onderweg naar Barendrecht om op te treden op een ‘seizoenspreview’ in Theater Het Kruispunt. De bedoeling van zo’n preview is dat een aantal acts in twintig minuten een voorproefje geven van wat ze hetvolgende theaterseizoen komen doen. Vooral onbekende artiesten vullen doorgaans zo’n avond. Zij hebben de meeste zieltjes te winnen en bijkomend voordeel voor de theaters; ze kosten niks. 

Toen we Rotterdam naderden hoorden we op de autoradio dat Pim was neergeschoten. Raar. Eng. “Nu breekt de hel los”, zeiden we tegen elkaar. Het was onduidelijk of Pim dood was of niet toen directeur Jan ons in Barendrecht begroette. Trillend, aangeslagen. Andere artiesten kwamen binnen, sommigen zeiden meteen dat ze onder deze omstandigheden niet konden optreden. Wij hadden geen idee. We waren nieuw in het vak, hoe gaat zoiets normaal? Dat wist niemand, dit was niet normaal. 

Jan wilde eerst even afwachten of Pim het ging redden. Ook een benadering. Het werd een van de meest bizarre uren voor een show. Op de radio hoorden we welke artiesten in Nederland allemaal hun show afzegden, maar in Barendrecht stroomde het publiek al binnen. Mensen kwamen maar gewoon naar het theater omdat ze het anders ook niet wisten. Iedereen keek naar Jan. En Jan keek naar het nieuws. Niet veel later: “Hij is dood jongens”. Stilte. We begonnen in te pakken. Dit werd niks meer. Daar was Jan het niet mee eens. “Juist nu, jongens: spelen! Over een half uur aanvang. En Veldhuis & Kemper, jullie zijn als eerste!” 

Remco en ik keken elkaar aan. Misselijk. Dit zou erger worden dan die schnabbel voor de Nederlandse Vereniging van Assurantie Adviseurs een week eerder waarop 600 mannen met baarden ons een half uur niet begrijpend hadden aangestaard. Toen het doek openging was het doodstil in de zaal. Jan schuifelde gebroken het toneel op en opende met trillende stem de avond. “Goedenavond dames en heren - stilte - Vanavond is de democratie vermoord - langere stilte - Het is onmogelijk om er iets zinnigs over te zeggen – snik - dus we gaan er maar gewoon een leuke avond van maken: veel plezier bij Veldhuis & Kemper!” 

Hoe we ons door onze twintig minuten hebben geworsteld weet ik niet meer. Ons engagement bestond destijds uit verhalen over ‘neukertjes’ in studentenhuizen en hoe je aan een winkelwagentje in de supermarkt kon zien of de vrouwelijke bestuurder ervan nog vrijgezel was en wat voor type het is. Echt iets waar je op zit te wachten na een van de meest vreselijke moorden in Nederland. Gênant. 

Maar na een ongemakkelijke eerste paar minuten kregen we de zaal nog mee ook. Ze lachten gewoon. Misschien wel harder dan nodig. Weglachen heet dat. Belachelijk, denk ik nu. Maar fout? Ik weet het niet. Bovendien, we kunnen een koe in haar reet kijken, maar is het niet interessanter om ons af te vragen wat we later zeggen als we elkaar vragen: “Wat deed jij toen Oekraïne viel?” Dronken worden op bevrijdingsfestival. Meezingen bij de Vrienden van Amstel. Olympique Marseille – Feyenoord kijken. Naar de Keukenhof. Optreden? Natuurlijk, juist nu. Maar misschien dit keer toch maar iets extra’s doen. Zondag is een belangrijke dag in Oekraïne. Moederdag.  

Richard Kemper