Columns

Afgelopen week kwam filosoof Lammert Kamphuis met een nieuw boek ‘Verslaafd aan ons eigen gelijk’. Ik dacht meteen, dat is iets voor mijn vrouw! Zoals bij veel mensen lijkt gelijk krijgen ook hier een primaire levensbehoefte. Naast eten, slapen en Zalando uiteraard. Nou heeft iedereen het recht om standvastig te zijn, maar als het om gelijk krijgen gaat kan de temperatuur hier soms behoorlijk oplopen. Vorige week hoorde ik me zelfs roepen: “Ja schat, ik kan het wel met je eens zijn, maar dan zouden we allebei ongelijk hebben!” Verdroei, ik had nog wel beloofd op deze plek wat minder open over onze thuissituatie te zijn. Weer mislukt. Nou ja, ik had toch al wat afstand genomen en kuste haar voor de zekerheid al niet meer op de mond om gedoe te voorkomen. 

Gelijk krijgen, het is de heilige graal in het publieke debat. Ik raak er vaak van in verwarring. Als je je bijvoorbeeld verdiept in de statistieken over het klimaat, dan kan je niet anders dan insmeren en beginnen met roeien richting Zwolle. Het water komt, de zon gaat nooit meer onder. Maar als ik hetzelfde doe bij de argumenten van de klimaatsceptici haal ik alweer opgelucht adem. Het is hier al veel warmer geweest, krokodillen zwommen ooit in de Noordzee en onze invloed op de wereldtemperatuur is met 0,000036 graden een lachertje. Bovendien, als ze niet eens goed kunnen voorspellen hoe warm het morgen wordt, denken ze dan echt te kunnen zeggen wat de temperatuur over vijftig jaar is? Kortom: zet de heaters maar aan! Wie heeft er nou gelijk? 

Dat mag Wopke Hoekstra straks als nieuwe eurocommissaris Klimaat lekker uitzoeken. Wacht even, Wopke op Klimaat? Ja joh, laten we Sywert van Lienden ook gelijk minister van financiën maken en Thijs Römer staatssecretaris van onderwijs. Wopke de ex-Shell bestuurder? Wopke de KLM supporter? Wopke die riep dat de stikstofdoelen wel wat jaartjes op konden schuiven? Is dit een grap? Of om te huilen? Misschien is het leuk om Kees van der Staaij meteen te vragen als voorzitter van het COC. Ach, misschien zit ik er helemaal naast, al lijkt me dat sterk want als het om gelijk hebben gaat geloven we vooral onszelf. 

Zo heeft Kamphuis het over een experiment waarin mensen antwoorden die ze zelf ooit bij een test invulden terugkregen met de kans ze te verbeteren. De groep verbeterde 15% van hun antwoorden. Maar toen de groep zijn eigen antwoorden terugkreeg met de mededeling dat dit antwoorden van anderen waren, verbeterde ze 60%! We denken vaak dat we gelijk hebben, gewoon omdat wij het zijn. Toegeven dat je ernaast zit voelt net zo ongemakkelijk als een beugel BH. Vraag maar aan uw vrouw. Daarom houden zoveel mensen zo krampachtig vast aan wat ze altijd al geloofden. 

Neem Mirjam Bikker van de ChristenUnie die deze week vol overgave tegen het draagmoederschap pleitte. Dat het ouderschap voor homostellen zo steeds ingewikkelder wordt, is dan maar jammer. Zou zij nooit twijfelen aan haar overtuiging? Toch wonderlijk als je bedenkt dat de Zoon van God zelf ook een draagmoeder had. Gelijk hebben, het is maar hoe je het ziet. 

Toen ik gister tijdens een discussie met m’n vrouw voorstelde om meteen maar een lenigheidsoefening te doen die Kamphuis voorstelt in zijn boek, namelijk je proberen voor te stellen dat de ander voor 1% een punt heeft, zei ze “Maar dit is helemaal geen discussie schat, ik leg je alleen uit waarom ik gelijk heb.” 

Richard Kemper